آیا شما فردی هستید که رشد و توسعه فردی را دوست دارید؟ هر فردی تنها یک بار به دنیا میآید پس بهتر است آن را با تمام وجود احساس کند. زندگی کردن با یک جا نشستن و در جا زدن لذت بخش نیست پس باید دست به کار شوید. هر کدام از ما باید برای زندگی خودمان یک انگیزه ایجاد کنیم و اگر انگیزهای وجود نداشته باشد در آینده دچار افسردگی و نا امیدی میشویم. پیشرفت در زندگی برای هیچ فردی غیر ممکن نیست فقط باید دانش لازم را داشته باشیم تا به نتایج شگفت انگیزی دست پیدا کنیم. به عنوان یک طرفدار رشد و توسعه فردی، همیشه به دنبال راهکارهایی برای اصلاح و ارتقاء فردی باشید. در این مقاله برای شما چندین راهکار را ارائه دادهام که برخی از این راهکارها ساده و برخی دیگر نیاز به تلاش و کوشش بیشتری دارند. در ادامه تمامی این راهکارها را معرفی کرده و توضیحات مختصری را در اختیار شما قرار خواهم داد. ما برای رشد و توسعه فردی شما عزیزان ۳ مرحله را در نظر گرفتهایم که هر کدام از این قدمها چندین قدم دارد پس برای توسعه و پیشرفت بیشتر خود با ما همراه باشید.
مراحل رشد و توسعه فردی
مرحله اول: مسیر پیشرفت زندگیتان را مشخص کنید
۱- به موفقیت خودتان ایمان داشته باشید
بیشتر افرادی که در زندگی خود موفق میشوند دارای دو ویژگی بارز هستند و این دو ویژگی، اعتماد به نفس و ایمان داشتن به خود و موفقیت هدف میباشد (فراموش نکنید که داشتن اعتماد به نفس کاذب هم میتواند شما را شکست دهد). هر روز به خودتان جملات مثیت و تاکیدی بگویید، برای مثال من امروز به کلاس میروم و تمامی درسهای امروز را یاد میگیرم و از کلاسم لذت میبرم. اطرافتان را پر از افرادی کنید که به پیشرفت و موفقیت شما ایمان دارند و هر روز شما را برای رسیدن به اهدافتان تشویق میکنند. اعتماد به نفس از روشهای مختلفی به دست میآید گاهی افراد با افزایش مطالعه اعتماد به نفس خود را بالا میبرند. باید بدانید که نا امیدی و شکست بخشهای مهمی از پیشرفت هستند و نباید فراموش کنیم افرادی بزرگ همچون استیو جابز نیز، در مسیر پیشرفت و موفقیت خود شکست را تجربه کرده است.
۲- از خودتان توقعات واقع بینانه داشته باشید
در زندگیتان توقعات واقع بینانه از خودتان داشته باشید، اهداف کوچکی مطابق با مهارتهایتان انتخاب کنید و با انجام آنها اعتماد به نفس به دست آورید. اهداف زندگیتان را با افرادی در میان بگذارید که به آنها اعتماد دارید و از آنها برای پیشرفتتان کمک بخواهید و همچنین جوانب زندگیتان را واقع بینانه بررسی کنید. اگر فردی هستید که تمام وقت کار میکنید و میخواهید کارشناسی ارشد بگیرید بعید است بتوانید بدون استعفا از کار به تحصیلاتتان ادامه دهید مگر این که با بررسی راهکارهای درست و رشد و توسعه فردی بتوانید این کار را انجام دهید. اگر اهدافتان دست یافتنی باشند، هیچ اضطرابی مانع پیشرفتتان نمیشود و فقط کافی است قبل از شروع انجام هدف به درستی، راهها و مسیرهای خود را مشخص کنید و کنترل هدفتان را در دست بگیرید.
۳- اهداف خود را به طور دقیق مشخص کنید
قبل از اینکه مسیر تغییر و توسعه زندگی خودتان را شروع کنید اهدافی را برای خودتان در نظر بگیرید: اهداف کوتاه مدت، میان دورهای و بلند مدت. یادتان باشد اهدافی که در نظر میگیرید باید همه جوانب آن مانند مهارتهای فردی و … را در نظر داشته باشید. اهدافی که انتخاب میکنید باید هوشمند باشد، یعنی:
- ه (هدف مشخص)
- و (واقع گرا)
- ش (شمارشپذیر و قابلاندازهگیری)
- م (محدودهی زمانی مشخص)
- ن (نویدبخش و خاص)
- د (دستیافتنی)
برای مثال شما میخواهید در مسابقات ماراتون شرکت کنید و مقامی را به دست آورید، پس برای این کار لازم است در برنامه روزانه زندگی خود تمرینات سرعتی را اضافه کنید. اهدافتان را روی کاغذ بنویسید و آنها را جلو چشم قرار دهید تا با دیدن اهدافتان انگیزه به دست آورید و تلاش خود را چندین برابر کنید. هر چند روز یکبار اهدافتان را به روز کنید، خودتان را محک بزنید، آیا هنوزم اهدافتان دست یافتی هستند؟
۴- مسئولیت کارهایتان را بر عهده بگیرید
همیشه تواناییهایتان باعث پیشرفت شما در زندگی میشوند و شما با شناخت و به کارگیری تواناییهای خود میتوانید مسئولیت کارهایی را بر عهده بگیرید که از پس آنها بر میآیید. به طور مثال شما میخواهید نمرات بالایی را در درسهای خود به دست آورید. برای این کار کافی است شما مسئولیتهای خود را بپذیرید که شامل برنامه ریزی برای درس خواندن درست، مطالعه بیشتر بر روی درسهایی باشد که ضعف بیشتری در آنها داریم و … .
۵- ترسها و نا امنیتی خود را بیابید
سعی کنید ترس و نا امنیتی خود را بشناسید زیرا ترسها و نا امنیتیها باعث کاهش اعتماد به نفس شما میشود. به عنوان مثال اگر شما فردی هستید که تحصیلات پایینتری نسبت به همکاران خود دارید میتوانید با در نظر گرفتن این موضوع و برنامه ریزی مناسب تحصیلات خود را ارتقا دهید. ترسهای خود را یادداشت کنید و در زمان مناسب و برنامه ریزی دقیق آنها را رفع کنید. برخی افراد اعتماد به نفس کافی ندارند برای این کار میتوانید با یک دوست یا یک مشاور صحبت کنید و علتهای نداشتن اعتماد به نفستان را بررسی کنید. به عنوان مثال برای افزایش اعتماد به نفس خودتان میتوانید از مهارتهای فردی دیگر خود استفاده کنید. اگر شما نویسنده خوبی هستید ولی صحبت کردن در جمع برای شما سخت است میتوانید به خودتان بگویید: ((درسته که صحبت کردن در جمع برای من سخته اما در عوض من نویسنده خوبی هستم). تواناییهای خود را دست کم نگیرید، سعی کنید آنها را تقویت کنید تا به شما اعتماد به نفس بیشتری دهد.
مرحله دوم: در زندگیتان تغییرات مثبت ایجاد کنید
۱- ریسکهای حساب شده را بپذیرید
گاهی وقتها پذیرفتن ریسکهای حساب شده در زندگی منفعتهای خودش را دارد و سرعت پیشرفت را بالا میبرد. پذیرفتن ریسکهای حساب شده منافع زیادی را برای شما به دنبال دارد اما ساکن ماندن منفعت زیادی ندارد. موقعیت ریسک هر فرصت تازهای را بسنجید و با دیگر ریسکها مقایسه کنید و هر کدام بهتر بود به آن عمل کنید. همیشه بررسی کنید با پذیرفتن آن ریسک چه چیزهایی را میتوانید از دست بدهید آیا ارزشش را دارد یا خیر؟ برای هر ریسکی جزئیات را در نظر بگیرید و احتمال وقوع هر رویدادی را در نظر بگیرید و برایشان برنامه ریزی کنید. هرگاه با ریسگی مواجه شدید، عبارت ((نگاه کن، فکر کن، حرکت کن)) را سر لوحه کارتان قرار دهید. اگر شما به این جمله توجه کنید هرگز اقدامی را بدون فکر انجام نمیدهید.
۲- منحصر به فرد بودن خودتان را فراموش نکنید
هرگز فراموش نکنید که شما نقاط قوت و ضعف منحصر به فرد خود را دارید، اینکه بدانید منحصر به فرد هستید باعث افزایش اعتماد به نفس شما میشود و به پیشرفتتان در زمینههای مختلف کمک میکند. تواناییهای خودتان را بشناسید و روی خودتان تمرکز کنید این کار باعث میشود کمتر وسوسه شوید خودتان را با دیگران مقایسه کنید. همیشه به خودتان بگویید که هیچ فردی مثل شما نیست و هیچ فردی تواناییها و تجربههای شما را ندارد.
۳- پیشرفت را متوقف نکنید
برخی افراد در مسیر پیشرفت خود عقب نشینی میکنند پیشنهاد من این است که اگر کمی خسته شدید مسیر پیشرفت خود را متوقف نکنید اما کمی کندتر حرکت کنید تا دوباره انگیزه لازم را به دست آورید. به عنوان مثال اگر به دنبال شغلی هستید و در مصاحبه اول پذیرفته نشدید عقب نشینی نکنید و دوباره به دنبال شغل دیگری باشید و در این زمان خودتان را قویتر کنید. مثبت اندیش باشید، نگرش مثبت در زندگی همیشه باعث پیشرفت شما میشود.
۴- با چالشهای پیش روی خود مواجه شوید
به همان اندازه که تمرکز روی نقاط قوتتان مهم است تقویت مهارتهایتان هم کم اهمیت نیست. معمولا کارهایی که ما به راحتی انجام میدهیم نقاط قوت ما هستند و کارهایی که به سختی میتوانیم آنها را انجام دهیم نقاط ضعف ما هستند و برای پیشرفت در این نقاط باید روی خودمان کار کنیم. از هر فرصتی برای آموختن و پیشرفت و کسب مهارت استفاده کنید. آموختههایتان به پیشرفت شما در هر بخش از زندگی که بخواهید کمک میکند. اگر در مهارتی که دارید ضعیف هستید با شرکت در کلاس مهارت خود را تقویت کنید.
۵- اهداف خودتان را حمایت کنید
اطرافتان را پر از آدمهایی کنید که همواره شما و اهدافتان را تشویق و حمایت میکنند و در رشد و توسعه فردی تاثیرگذار هستند زیرا این افراد شما را به سمت پیشرفت سوق میدهند. از افرادی که به شما نزدیک هستند (دوست و یا اعضای خانواده و یا حتی از یکی از ما فوق خود در محل کار) بخواهید شما را راهنمایی کند. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا شکستها را پشت سر بگذارید. هرگاه با حامیان خود صحبت میکنید یادداشتبرداری کنید. فهرستی از نقاط قوت و ضعف و حتی نحوه بهبود آنها میتواند کمک بسیار زیادی در پیشرفت شما داشته باشد.
۶- دست از تلاش بر ندارید و همواره با انگیزه باشید
برای پیشرفت در زندگی، باید کاری را که انجام میدهید دوست داشته باشید. داشتن یا پرورش دادن انگیزه در زندگی شخصی یا حرفهایتان، به شما کمک میکند موفق باشید و پیشرفت کنید. کار مورد علاقه خود را انجام دهید، زیرا انجام کارهایی که دوست ندارید موجب عدم پیشرفت شما میشود و یا اگر مجبور به انجام کاری هستید که دوست ندارید پس بیاموزید چگونه میان کارهایی که دوست دارید و دوست ندارید تعادل ایجاد کنید. برای مثال شما از خواندن درسهایی مانند ریاضی و فیزیک لذت میبرید ولی از خواندن درسهای عربی و ادبیات لذت نمیبرید پس برای بهبود وضعیت زمانهایی که انرژی بیشتری دارید تمرکز خودتان را روی درسهایی بگذارید که دوست ندارید و زمانهایی که انرژی کمتری دارید بر روی درسهایی زمان بگذارید که علاقه دارید.
۷- روی نقاط قوتتان تمرکز کنید
تمامی نقاط قوت خودتان را بدون اغراق روی کاغذ بنویسید و به گونه دلخواه آنها را الویت بندی کنید. این کار مانع رشد افکار منفی میشود، همچنین اعتماد به نفستان را تقویت میکند و پیشرفتتان را افزایش میدهد. نقاط قوتتان را جلو چشم قرار دهید این کار باعث یاد اوری این میشود که تواناییهای شما فراوان است.
مرحله سوم: همیشه مثبت اندیش باشید
۱- مثبت باشید
نگرش و رفتارتان، تأثیر قابل توجهی روی چشماندازتان دارد. در رابطه با خود و دیگران مثبت باشید تا اعتمادبهنفس و پیشرفت در زندگیتان افزایش یابد. در هر موقعیتی، جوانب مثبت را جستوجو کنید. طرفداران رشد و توسعه فردی هستید؟ این کار کمک میکند طرز فکرتان را تغییر دهید و در زندگی پیشرفت مؤثرتری داشته باشید. رفتارهای مثبت، به میزان قابل توجهی اعتمادبهنفس شما را تقویت میکنند. واژههای مثبت را آگاهانه استفاده کنید. برای مثال، هر روز صبح هنگامی که بیدار میشوید، عبارات تأکیدی مثبت تکرار کنید. به خودتان بگویید: «من به سختی تلاش میکنم، پس میتوانم از عهدهی هر آنچه امروز با آن مواجه میشوم بر بیایم.». با مراقبت از خودتان، تواناییتان را برای ایجاد تغییرات مثبت به میزان قابل توجهی افزایش میدهید. ورزش کنید، غذاهای سالم بخورید، استراحت منظم و کافی داشته باشید، تا استرسی را که مانع پیشرفتتان میشود، کاهش دهید.
۲- با تمام وجود سعی کنید رشد و توسعه فردی خود را افزایش دهید
کمال گرایی یعنی تمایل افراطی برای به کمال رسیدن و ایراد گرفتن از هر کاری که فرد انجام میدهد. همیشه بیشترین تلاشتان را بکنید؛ اما اجازه ندهید خیال فریبندهی کمالگرایی، شما را از تلاش کردن یا اتمام کارهایتان بازدارد. برای مثال، اگر تنها یک سال است که تمرینات یوگا را آغاز کردهاید، شاید نتوانید بدون نقص بالانس بزنید. اما ادامه دادن تمرینات، هرچند ناقص، موجب بهبود مهارتتان میشود. اینکه همیشه توقع بهترینها را داشته باشید، تأثیری جدی و منفی روی روابط کاری و حرفهایتان خواهد گذاشت.
۳- گاهی به خودتان استراحت بدهید
- در طول روز زمان کافی را برای استراحت خود در نظر بگیرید.
- استراحت موجب افزایش انرژی و عدم افسردگی میشود.
- تفریحات کوچکی را برای خودتان در طول روز ایجاد کنید تا بتوانید کمی ذهن خودتان را خلوت کنید.
- برای تعطیلات سالانه خود برنامه ریزی کنید، کمی زندگی روزمره خود را فراموش کنید.
۴- بین انتقاد و منفی بافی فرق قائل باشید
کسی که در زندگی شما از شما و از زندگی شما انتقاد میکند با کسی که در زندگی شما نقش منفی دارد و نگرش منفی را در زندگی شما ایجاد میکند تفاوت قابل توجهی وجود دارد. دانستن تفاوت میان انتقاد و منفی بافی، باعث میشود به شیوه موثرتری اثرات منفی را بشناسید و کنار بگذارید. انتقاد، از طریقی به شما کمک میکند که شما در زندگی خود پیشرفت کنید مثلا استادی که به شاگردش میگویید باید مطالعه بیشتری انجام بدهی این انتقادی است که باعث پیشرفت فرد میشود. منفی بافی، در بیشتر مواقع باعث نا امیدی فرد میشود، به طور مثال افرادی که مدام در حال ناامیدی از زندگی هستند به مرور زمان شما را هم از زندگی ناامید میکنند، پیشنهاد میشود از این افراد دور بمانید تامانع پیشرفت شما در زندگی نشوند.
۵- نگرشتان را نسبت به مسائل تغییر دهید
بد بینی به مسائل همیشه باعث میشود تواناییهای شما را از پایه از بین ببرد ولی اگر از زاویه دیگری نگاه کنید می توانید شرایط منفی را به شرایط مثبت تغییر دهید. به عنوان مثال اگر شما پروژهای را دردست دارید و مدام صدایی منفی در گوش شما شنیده میشود مبنی بر این که ((این پروژه بسیار بزرگ است و من نمیتوانم از پسش بربیایم و به موقع انجام دهم)) شما میتوانید با صدای مثبت به آن جواب بدهید ((با تقسیم کردن این پروژه به بخشهای کوچک این پروژه را به موقع انجام میدهم کافی است همین الان دست به کار شوم.)). همیشه از نتایج منفی درس بگیرید به طور مثال اگر رئیستان از شما بخواهد پروژهای را که برایش بسیار وقت گذاشتید و تلاش کردید را دوباره انجام دهید به جای این که زانوی غم بغل کنید به اتاقش بروید و از مشکلات پروژهای که انجام دادهاید بپرسید و برای رفع مشکلات تلاش کنید.